در این مطلب به بررسی انواع روکش دندان می پردازیم:
روکش PFM (ترکیب سرامیک و فلز):

روکش PFM رایج ترین نوع روکش است که امروزه در مطبهای دندانپزشکی استفاده می شود. در واقع بخش فلزی دور تا دور دندان را پوشش میدهد و به عنوان بخش هسته ای موجب استحکام روکش می شود و پرسلن یا چینی روی آن، منجر به زیبایی روکش می شود.
مزایای روکش PFM:
استحکام بالاتر در مقایسه با روکش فول سرام
فیتنس خوب فلز با دندان ( عمر این روکش از تمام فلز کمتر و از تمام سرامیک بیشتر است)
معایب روکش PFM:
سایش دندان مقابل در مواردی که گلیز روکش از بین رفته است.
احتمال ترک یا پریدگی چینی روکش ( اگر ترک کم باشد راه حل آن ترمیم با کامپوزیت و اگر زیاد باشد تعویض روکش است)
در برخی موارد (به ویژه بعد از تحلیل لثه) فلز لبه روکش دیده میشود، که نازیباست.
روکش سرامیکی دندان (فول سرام):

روکشهای تمام سرامیک به طور کامل از نوعی چینی مانند پرسلن ساخته شده است.
مزایای روکش فول سرام:
نسبت به روکش PFM (که اکثرا در مطبها استفاده می شود) طبیعی تر است.
به افرای که به آلیاژهای فلزی آلرژی دارند، توصیه می شود.
معایب روکش فول سرام:
ساختار این روکش بسیار ضعیف است.
ضخامت بالاتری از دندان تراش میخورد.
روکش دندان زیرکونیا:

روکش دندان زیرکونیا یکی از انواع روکشهای تمام سرامیک است که به کمک فریمهای زیرکونیومی تقویت شده است .از لحاظ ساختاری مشابه PFM است با این تفاوت که به جای استفاده از فلز در مرکز روکش، از زیرکونیوم استفاده میشود که رنگ آن سفید است ولی استحکام آن به اندازه و یا حتی بیشتر از آلیاژهای فلزی است. معمولا برای دندانهای جلو استفاده می شود.
مزایای روکش زیرکونیا:
فیتنس عالی
استحکام بالا در هر نقطه از دهان
زیبایی دندانهای طبیعی را احیا میکند.
سیاهی لبه لثه که در روکشهای PFM بسیار شایع است در آن دیده نمی شود.
در افرادی که آلرژی به فلز دارند، قابل استفاده است.
معایب روکش زیرکونیا:
قیمت روکش دندان زیرکونیوم به نسبت سایر روکش ها گرانتر است.
اگر گلیز نشده باشد منجر به سایش دندان مقابل میشود.
روکش پی اف ام چه ویژگیهایی دارد؟

- این نوع روکش بسیار قوی است و در اکثر افراد میتوان از آن برای درمان نقاط مختلف دهان استفاده کرد.
- با توجه به مطالعات بالینی انجام شده ماندگاری و طول عمر بالای این روکش ثابت شده است.
- مطالعات بالینی نشان داده است که یک عدد روکش پی اف ام سالیان طولانی عمر میکند و طول عمر پل پی اف ام سه واحدی نیز نسبتا طولانی است.
- پل و کش پی اف ام زیبایی ظاهری نسبتا خوبی دارند به ویژه در چند سال اولی که از نصب آنها گذشته است.
- دندان پزشکان میتوانند به خوبی و به طور دقیق به نصب این نوع روکش بپردازند حال آنکه این مسئله در خصوص روکش زیرکونیا صدق نمیکند.
میتوان از این نوع روکش برای پل که طول عمر بالایی دارد استفاده کرد و طبق تحقیقات انجام شده یک روش بسیار کاربردی و موثر است.
مشکلات بالقوه ناشی از استفاده از روکش پی اف ام
گرچه ماندگاری و طول عمر این نوع روکش جای هیچ گونه تردید و سوالی ندارد با توجه به ساختار فلزی آن ممکن است از لحاظ زیبایی خیلی رضایت بخش نباشد. گاهی اوقات در اطراف این ساختار پلاک تشکیل میشود و و حتی پس از لایه برداری سرامیک به طور دقیق زیبایی و مشخص نمیشود. روکش بر خلاف دندان طبیعی امکان عبور نور را فراهم نمیکند و به همین دلیل ممکن است کمی تیره به نظر برسند. یکی دیگر از مشکلات مرتبط با این نوع روکش عقب رفتگی لثه است. با گذر زمان روکش عقب میرود و لبههای فلزی روکش مشخص خواهد شد به نحوی که یک خط خاکستری که اصلاً خوشایند نیست به وجود میآید. یک راه برای غلبه بر این مشکل استفاده از لبه سرامیکی است اما این روش همیشه یک راه حل کاربردی نیست. این نوع روکش توسط سرامیک فلدسپاتیک پوشانده میشود که نسبتا یک ترکیب ضعیف تر است و سرعت تحلیل رفتگی آن بالا است به ویژه در مواردی که شما با مشکل دندان قروچه دست و پنجه نرم میکنید.
روکش زیرکونیا

زیرکونیا یک نوع اکسید فلزی است که از زیرکونیوم به دست میآید و جزو خانواده ی تیتانیوم است که در تمام نقاط جهان وجود دارد. تعداد زیادی از وسایل منزل از قبیل تجهیزات الکتریکی، لولهها و مواردی از این قبیل از زیرکونیا ساخته شده اند. با توجه به مقاومت و طول عمر بالای زیرکونیا یک ترکیب ایده آل برای ساخت روکش دندانی محسوب میشود. روکش زیرکونیوم برای آن دسته از بیمارانی که به روکش دندانهای عقب نیاز دارند و برای جویدن مواد غذایی باید این روکش مقاومت بالایی داشته باشد، مورد استفاده قرار میگیرد.
روکش زیرکونیا با مزایای متعددی همراه است و زیبایی ظاهری این نوع روکش باعث شده که محبوبیت بیشتری داشته باشد. تعداد زیادی از دندان پزشکان به جای روشهای قدیمی و تهیه قالب دندان از اسکن دندان استفاده میکنند. اسکن به دست آمده در لابراتوار دندان پزشکی برای تهیه روکش مورد نیاز مورد استفاده قرار میگیرد. سالیان طولانی است که از روکش زیرکونیوم برای درمان تعداد زیادی از بیماران مورد استفاده قرار میگیرد و مقاومت، طول عمر و ماندگاری بسیار بالایی دارد. در حال حاضر تقاضای دندان پزشکان برای روکش زیرکونیا بیشتر از روکش پی اف ام است و روکشهای قدیمی در همان دوران گذشته باقی مانده اند.
ایمپلنت کوتاه چیست؟ ایمپلنت پایه کوتاه چه کاربردهایی دارد؟
از چه ترکیباتی برای تهیه روکش زیرکونیا استفاده میشود؟
گزینههایی که برای تهیه روکش زیرکونیا وجود دارد عبارت است از زیرکونیای جامد، زیرکونیا بسیار شفاف و زیرکونیا لایه ای. زیرکونیا جامع یک ماده یکپارچه و بسیار قوی است و برای آن دسته از بیمارانی که با مشکلاتی از قبیل دندان قروچه مواجه هستند و همچنین برای تهیه روکش و پل دندانهای عقبی یک گزینه بسیار مناسب محسوب میشود. زیرکونیای بسیار شفاف در مقایسه با روکش پی اف ام از ترکیبات محکم تری ساخته شده است و دارای شفافیت طبیعی و زیبایی منحصر به فردی میباشد. زیرکونیای بسیار شفاف برای تهیه روکش برای دندانهای ردیف جلو و تهیه پل سه واحدی بسیار مناسب است. زیرکونیا لایه ای نیز یک گزینه بسیار قوی و مناسب برای تهیه روکش و پل دندانی است که زیر ساختار آن زیرکونیا است و روی آن یک لایه از سرامیک قرار گرفته و شباهت زیادی به روکش پی اف ام دارد.
ویژگیهای روکش زیرکونیا

- قدرت و استحکام بسیار بالایی دارد.
- زیست پذیری بالای زیرکونیا از بروز واکنش آلرژیک در بیمارانی که به روکش پی اف ام حساسیت دارند جلوگیری میکند.
- نسبت به بافت نرم دهان واکنش خوبی دارند و در بیمارانی که دچار التهاب بافت نرم ناشی از روکش پی اف ام یا روکش فلزی هستند بسیار مناسب است.
- به خوبی روی سطح دندان قرار میگیرد و لبههای آن را از زیر لثه مشخص نیست.
- برای بیمارانی که به روکش کامل نیاز دارند و زیبایی ظاهری روکش برای آنها اهمیت بسیار بالایی دارد انتخاب بسیار خوبی محسوب میشود و علاوه بر زیبایی قدرت و ماندگاری مناسبی نیز دارد.
- نسبت به سرما و گرما مقاوم هستند و از میزان حساسیت دندانی جلوگیری میکنند.
- برای نصب آنها نیاز چندانی به آماده سازی دندان نیست.
- زیرکونیای جامد با توجه به طول عمر و ماندگاری بالایی که دارد برای افرادی که دچار دندان قروچه هستند بسیار مناسب است.
- میتواند تغییر رنگ دندان، اباتمنت دندان، و ساختارهای فلزی دندان را بپوشاند.
- باعث عقب رفتگی لثه نمیشود و از تغییر رنگ لبهها جلوگیری میکند.
ملاحظات مربوط به استفاده از روکش زیرکونیا
زیرکونیا یک ماده جدید است و مطالعات بسیار کمی در ارتباط با طول عمر آن انجام شده است اما معرفی انواع جدیدتر زیرکونیا نگرانیهایی که در گذشته وجود داشته را از بین برده است. در گذشته انواع اصلی زیرکونیا فاقد شفافیت لازم بودند اما امروزه انواع جدید آن میتوانند به خوبی پاسخگوی نیازهای دندان پزشکان و بیماران باشند و قدرت و استحکام آن باعث شده به یک گزینه درمانی بسیار عالی تبدیل گردد. زیرکونیا برای تهیه روکش دندانهای ردیف جلو و عقب بسیار مناسب است و بیمار دیگر دغدغههای مرتبط با زیبایی روکش را ندارد.
یکی از نگرانیهایی که وجود دارد این است که ماندگاری این این محصول باعث میشود شناسایی پوسیدگی دندان زیر روکش دشوار باشد اما امروزه به لطف فناوریهای پیشرفته در عرصه دندان پزشکی احتمال بروز عفونت کاهش پیدا کرده است. در گذشته دندان پزشکان با این سوال مواجه بودند که آیا سرامیکی که برای پوشاندن لایه فوقانی زیرکونیا مورد استفاده قرار میگیرد دچار لب پر شدگی میشود یا خیر. برخی از فاکتورهای خطر در شدگی روکش عبارتند از دندان قروچه و عدم استفاده از محافظ دندانی در هنگام شب. تولید روکشهای تهیه شده از زیرکونیا برای افرادی که دچار دندان قروچه هستند به خوبی به این نگرانی پاسخ داده است. در حقیقت زیرکونیای جامد در مقایسه با روکش پی اف ام برای این افراد مناسب تر است.
ایمپلنت و بریج چه تفاوتهایی دارند؟ بریج بهتره یا ایمپلنت؟
در حال حاضر شواهد بالینی در ارتباط با طول عمر بالای روکشهای زیرکونیا بسیار رضایت بخش بوده است با این حال پیشرفتهای ایجاد شده در زمینه انواع روکش زیرکونیا در چند سال اخیر باعث شده امکان ارزیابی دقیق آن فراهم نشود. ممکن است تحقیقاتی که در آینده انجام میشود نشان دهد که این نوع روکش زیرکونیا نتایج بهتری را به وجود میآورد. استفاده از این نوع روکش از لحاظ زیبایی ظاهر، مناسبی را به وجود میآورد و اکثر بیماران از نتایج به دست آمده کاملا رضایت دارند.
مراقبت و نگهداری از روکش زیرکونیا و روکش پی اف ام
در صورتی که دندان پزشک از روکش پی اف ام استفاده کرده باشد شما به مراقبت خاصی نیاز نخواهید داشت فقط کافی است به طور منظم دندان خود را مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید. از سوی دیگر روکش زیرکونیا با تأثیرات عالی در کاهش ریسک به وجود آمدن پلاک و جرم همراه است زیرا سطح صاف و صیقلی است و احتمال تشکیل پلاک را به حداقل میرساند.
مقایسه راحتی انواع روکش زیرکونیا و پی اف ام
